Wstęp
W ostatnich latach pojawiło się wiele badań naukowych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa stosowania tenekteplazy w leczeniu ostrego udaru niedokrwiennego. Tenekteplaza, będąca zmodyfikowanym rekombinowanym aktywatorem tkankowego plazminogenu, zyskuje na popularności ze względu na swoje farmakologiczne zalety w porównaniu do tradycyjnie stosowanej alteplazy. Niniejszy artykuł prezentuje wyniki systematycznego przeglądu i metaanalizy badań, które analizowały różnice etniczne w działaniu tenekteplazy w porównaniu do alteplazy, dostarczając nowych informacji o jej zastosowaniu w praktyce klinicznej.
Metody
Źródła danych i wyszukiwanie
Przegląd został przeprowadzony zgodnie z protokołem zarejestrowanym w International Prospective Register of Systematic Reviews (PROSPERO, CRD42023475038). Przeszukano bazy danych MEDLINE/PubMed, Embase, Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL) oraz CINAHL pod kątem artykułów opublikowanych do 20 listopada 2023 roku. Użyto kombinacji słów kluczowych związanych z tenekteplazą i ostrym udarem niedokrwiennym. Przeszukano również listy referencyjne systematycznych przeglądów i artykułów oraz szarą literaturę, aby zapewnić kompleksowość wyszukiwania.
Selekcja badań
Trzech niezależnych recenzentów przeanalizowało streszczenia artykułów pod kątem spełnienia kryteriów włączenia, a spory rozwiązywano poprzez konsensus z czwartym recenzentem. Do badań włączono randomizowane kontrolowane próby porównujące stosowanie tenekteplazy z rekombinowanym aktywatorem tkankowego plazminogenu u pacjentów z ostrym udarem niedokrwiennym. Wykluczono badania na zwierzętach, raporty przypadków, serie przypadków, badania in vitro oraz przeglądy.
Wyniki
Charakterystyka badań
W analizie uwzględniono 34 badania obejmujące łącznie 59 601 uczestników. W grupie otrzymującej tenekteplazę było 12 546 pacjentów, a w grupie z alteplazą 47 055. Średnia wieku wynosiła 56,07±10,03 lat, a 79,8% pacjentów stanowili mężczyźni. Charakterystyki wyjściowe były porównywalne między grupami TNK i ALT.
Skala mRS 0-2
Analiza wykazała, że pacjenci otrzymujący tenekteplazę częściej osiągali wynik 0-2 w zmodyfikowanej skali Rankina (mRS) w porównaniu do pacjentów z alteplazą. Jednakże, wśród pacjentów kaukaskich wyniki były lepsze niż wśród azjatyckich, co wskazuje na możliwe różnice etniczne w skuteczności leczenia.
Rekanalizacja
Azjatyccy pacjenci mieli znacznie wyższe wskaźniki pełnej rekanalizacji po zastosowaniu tenekteplazy w porównaniu do pacjentów kaukaskich. Warto zauważyć, że różnice te nie były widoczne w przypadku stosowania alteplazy.
Śmiertelność i krwotoki wewnątrzczaszkowe
Azjatyccy pacjenci wykazywali wyższe wskaźniki śmiertelności w porównaniu do pacjentów kaukaskich, co sugeruje potencjalne ryzyko związane z użyciem tenekteplazy w tej grupie etnicznej. Nie zaobserwowano jednak istotnych różnic w częstości występowania krwotoków wewnątrzczaszkowych między grupami etnicznymi.
Dyskusja
Wyniki badania wskazują na różnice w skuteczności i bezpieczeństwie stosowania tenekteplazy w zależności od grupy etnicznej pacjentów. Azjatyccy pacjenci, pomimo wyższej skuteczności rekanalizacji, wykazywali wyższe wskaźniki śmiertelności, co może wskazywać na potrzebę dalszych badań w celu lepszego zrozumienia tych różnic. Tenekteplaza, pomimo swoich farmakologicznych zalet, może wymagać indywidualnego podejścia w zależności od grupy etnicznej pacjentów.
Podsumowanie
Tenekteplaza wykazuje porównywalną skuteczność i profil bezpieczeństwa do alteplazy, jednak różnice etniczne w odpowiedzi na leczenie są zauważalne. W szczególności, azjatyccy pacjenci mogą wymagać większej uwagi przy stosowaniu tenekteplazy ze względu na wyższe wskaźniki śmiertelności. Przyszłe badania powinny skupić się na zrozumieniu genotypowych i fenotypowych różnic w odpowiedzi na tenekteplazę, co może przyczynić się do bardziej spersonalizowanego podejścia do leczenia udarów niedokrwiennych.
Bibliografia
Koh Jin Hean, Lim Claire Yi Jia, Tan Lucas Tze Peng, Sia Ching-Hui, Poh Kian Keong, Sharma Vijay Kumar, Yeo Leonard Leong Litt, Ho Andrew Fu Wah, Wu Teddy, Kong William Kok-Fai and Tan Benjamin Yong Qiang. Ethnic Differences in the Safety and Efficacy of Tenecteplase Versus Alteplase for Acute Ischemic Stroke: A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of Stroke 2024, 26(3), 371-390. DOI: https://doi.org/10.5853/jos.2024.01284.
